Տիտղոսաթերթ
ԱՒԵՏԱՐԱՆ / ՏԵԱՌՆ ՄԵՐՈՅ / ՅԻՍՈՒՍԻ ՔՐԻՍՏՈՍԻ / 'Ի ԿԱԼԿԱԹԱ / Յ'ԱՐԾԻՒ ՏՊԱՐԱՆԻ ՊՕՂՈՍԻ / ՎԻՋԷՆԵԱՆ /ԿՈՍՏԱՆԴՆՈՒՊՈԼՍԵՑՒՈՅ / 1847 /

Հայ գիրքը 1801-1850 թթ․» մատենագիտության մեջ (Երևան, 1967, էջ 354) մատենագիտական նկարագրությունը կատարվել է աստղանիշով՝ հենվելով Կալկաթայի «Ազգասէր» հանդեսի (1847 թ․, թիւ 121, 4 դեկտեմբերի, էջ 386-387) տվյալների վրա։

Կալկաթայի «Ազգասէր» հանդեսում տպագրվել էր «Աւետարան ծոցակիր» վերտառությամբ հոդվածը, որով ազդարարվում էր գրքի տպագրությունը, որի վաճառքի գինը սահմանվում է 3 ռուփի։

Սույն տպագրության մասին Արսեն Ղազիկյանը չի հիշատակում։ Իր մատենագիտության մեջ (Հայկական նոր մատենագիտութիւն եւ հանրագիտարան, հտ․ Ա, Վենետիկ, 1909-1912, էջ 280) նա հարցականով խոսում է միայն նույն տպարանում և նույն թվականի տպագրված «Աւետարան Յիւղաբերից» գրքի մասին, որը ֆիզիկապես բացակա լինելու պատճառով Հայկ Դավթյանի մատենագիտության մեջ սխալմամբ ներառվել է անթվակիր գրքերի շարքում աստղանիշով։ Վերջինիս մեկ օրինակ պահպանվում է Նոր Ջուղայի Ս․ Ամենափրկիչ վանքի գրադարանում, իսկ գրքի 8 չհամարակալված թերթերը գտնվում են Մաշտոցյան Մատենադարանում։

Արժեքավոր այս հրատարակության մասին տեղեկություններ է հաղորդում նաև Իրազեկը «Պատմութիւն հնդկահայ տպագրութեան» գրքում (Անթիլիաս, 1986, էջ 393), ուր նշում է, որ այն փոքր ծավալի պատճառով կոչվում է ծոցակիր և հարմար է գրպանում պահելու համար։

«Աւետարան Տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի» վերնագրով տպագրության մեզ հայտնի եզակի օրինակը պահպանվում է ՀՀ ԳԱԱ Հիմնարար գիտական գրադարանի «Էդգարյան» հավաքածուում։

Սույն օրինակն ունի վարդագույն, ոսկեզօծ զարդանախշերով և զարդափակ շրջանակով կոշտ կազմ՝ վրան խաչի պատկերով։ Կազմի վրա առկա փոքրիկ անցքերը վկայում են, որ ինչ-որ ժամանակ խաչի վրա ամրացված են եղել կամ թանկարժեք քարեր, կամ մետաղյա խաչի պատկեր։ Կազմի կռնակին առկա են ոսկեզօծ խաչի պատկերներ, զարդանախշեր, իսկ վերևի հատվածում արտացոլված է կարճ վերնագիրը՝ «Աւետարան»։

Տիտղոսաթերթին՝ զարդանախշ, դարձերեսին՝ նշում․ «Առաջին տիպ 1500 օրինակք»։